Przygotowanie codziennych posiłków dla całej rodziny wymaga nie lada pomysłowości i wysiłku, by potrawy były zdrowe, dostarczały wartości odżywczych i do tego były smaczne. Wielu współczesnych rodziców chciałoby gotować nowocześnie, nie rezygnując przy tym z tradycyjnych produktów.
Dlatego często sięgamy po produkty mleczne, które dają dużo możliwości do kulinarnych popisów. Można je spożywać w prostej, nieprzetworzonej postaci, np. jako dodatek do dań (jogurt, mleko zsiadłe czy kefir do popijania) lub jako ważny element bardziej rozbudowanych potraw.
Każdy z tych przetworów mlecznych powstaje w nieco inny sposób, ma inną konsystencję i smak. Różnią się one także kalorycznością i zawartością składników odżywczych.
Jogurt produkowany jest z surowego mleka i zawiera żywe kultury bakterii. Ze względu na obecność enzymu laktaza, które rozkłada laktozę, jest dobrze tolerowany przez osoby z nietolerancją laktozy. W jogurcie jest więcej wapnia, aminokwasów i witamin z grupy B niż w surowym mleku. Ponadto jego dużą zaletą jest to, że wspomaga trawienie i zapobiega zaparciom, a także zmniejsza ilość tzw. złego cholesterolu, chroni przed miażdżycą oraz wzmacnia również układ odpornościowy. W 100 g jogurtu naturalnego znajduje się ok. 60 kcal.
Jogurt możne być jako przekąska i podany np. z odrobiną miodu lub bakaliami. Warto stosować go także jako bazę do dipów podawanych np. z surowymi warzywami.
Zsiadłe mleko produkowane jest ze świeżego, niepasteryzowanego mleka, dlatego trudno zrobić je w domu z mleka UHT. Można za to kupić gotowy produkt lub sięgnąć po mleko „od rolnika” i „nastawić” na zsiadłe. Zsiadłe mleko świetnie pasuje do młodych ziemniaków z jajkiem sadzonym i fasolką szparagową. Może też posłużyć jako baza do przygotowania racuchów. Robi się z niego biały ser, czyli inaczej twaróg.
Maślanka powstaje jako efekt oddzielenia tłuszczu od zmaślonej śmietany. Zawiera duże ilości lecytyny, białka, soli mineralnych, a także kwasu mlekowego, który poprzez wzmaganie wydzielania soków żołądkowych pobudza i reguluje pracę jelit. Maślanka może być spożywana w formie naturalnej lub jako baza do koktajli owocowych czy placków z owocami.
Kefir to kolejny produkt mleczarski. Posiada on najwyższe ze wszystkich właściwości odżywcze, a także jest naturalnym probiotykiem. Podobnie jak jogurt, pobudza apetyty i zwiększa wydzielanie enzymów trawiennych, przez co usprawnia trawienie pokarmów. Na bazie kefiru można przygotować np. placki czy racuchy. Smaczny jest też jako napój podawany do potraw (np. z niewielką ilością wody gazowanej i szczyptą soli).
Biały ser (twaróg) otrzymywany jest ze zsiadłego mleka, przez podgrzanie i odcedzenie go. Spośród nabiału ma najmniej wapnia, za to zawiera magnez, potas, cynk, a także witaminy A, D, E, K oraz witaminy z grupy B. W niektórych regionach polski słowo „twaróg” oznacza coś innego niż biały ser, a mianowicie biały ser ze śmietaną i dodatkami smakowymi (szczypiorek, rzodkiewka). Biały ser można jeść również z miodem lub dżemem czy używać jako nadzienie do naleśników i pierogów.
Serek homogenizowany produkuje się z twarożku uszlachetnionego śmietanką. Występuje w różnych wariantach smakowych, np. naturalny, owocowy czy waniliowy. Wersja naturalna ma najmniej cukru, a co za tym idzie- kalorii. Serek homogenizowany można wykorzystać jako bazę do sernika na zimno, deserów owocowych, lub leniwych pierogów.
Przetwory mleczne dają niemal nieograniczone możliwości przygotowania potraw na każdy posiłek i dla osób w różnym wieku. Stosowane w naturalnej formie, zawierają niewiele cukru i kalorii. Z dodatkiem słodkich owoców, miodu czy bakalii mogą stanowić wspaniały, zdrowy deser.
Projekt „Mamy kota na punkcie mleka” realizowany jest przez Polską Izbę Mleka i sfinansowany z Funduszu Promocji Mleka ma na celu przekazania informacji na temat mleka i produktów mlecznych.
Materiał przygotowany na zlecenie Polskiej Izby Mleka.